İnsanoğlunun şeker ile ilk tanışmasının binlerce yıl önce Hindistan ve Çin'de gerçekleştiği bilinir. İlkçağda Yunanlıların ve Romalıların 'Hint Tuzu', 'Asya Balı' gibi isimler taktığı şeker, 6.YY.da Perslilerin Hindistan'ı, 7.YY.da da Arapların Pers Krallığı'nı işgaliyle yaygınlaşır. Perslilerden şekerin nasıl imal edildiğini gören Araplar, imparatorluklarının genişlemesiyle birlikte Kuzey Afrika, İspanya gibi bölgelerde şeker üretimine başlarlar. Şeker böylece Ortaçağ'da Avrupa'ya girer.
Şeker Kamışı
Şeker üretiminin ülkemizdeki tarihçesine baktığımızda, Osmanlı zamanındaki teşebbüslerin hiçbirisinin başarıya ulaşamadığını görürüz. İlk başarılı girişim Uşaklı Nuri Şeker'in öncülüğünde 1925'te temeli atılan fabrikadır. Aynı tarihlerde inşaatına başlanmasına rağmen 1926'da tamamlanan Alpullu Şeker Fabrikası ilk Türk şekerini üretmiştir. O tarihten sonra şeker fabrikalarımızın sayısı hızla artmış, günümüzde bu sayı Türkiye Şeker Fabrikaları ve Bağlı Ortaklılar'a ait 26, Pankobirlik bünyesinde 6 adet olmak üzere toplam 32'ye ulaşmıştır.
8.Beş Yıllık Kalkınma Planı'nın verilerine göre, 2001 yılı itibariyle toz şekerde toplam kurulu kapasite 2.250.000 ton/yıl'dır. %80'i kamuya ait olan bu kapasite iç talebin %12,5 üzerindedir. Küp şekerin üretim kapasitesi ise 594.000 ton/'yıl'dır. Toz şekerden oldukça farklı olarak bu rakam da iç talebin yaklaşık 6 kat üzerindedir.
ŞEKER NASIL YAPILIR?
Şeker Pancarı
Önce toz şekerin imal edilişine bir bakalım: Şeker kamışından şeker elde etmek için, şeker kamışlarının yaprakları kesildikten sonra işlenir. Yıkanan kamışlar ince ince kıyılır. Sonra merdaneler arasında ezilirken üzerine su püskürtülür. Bu su sayesinde çözelti haline getirilen ham şeker, kimyasal maddelerle işlemden geçirilip filtre edilerek toz şeker halini alır. Pancardan şeker imal etme yöntemi de benzer şekildedir: Önce pancarın suyu sıkılır. Filtre edilerek yabancı maddeleri ayrılan pancar suyu, daha sonra buharlaştırılarak şeker kristalleri oluşturulur. Kullanılan pancarın kalitesine olarak 7-8 kilogram pancardan sadece 1 kilogram toz şeker üretilir.
Küp şekerin imal edilişi de az zahmetli değildir: 50 kilogramlık çuvallar ile fabrikaya getirilen toz şeker, önce içme suyu ile nemlendirilir. Aldığı nemle birbirine yapışmaya hazır olan toz şeker tanecikleri daha sonra sürekli dönen bir tambur üzerindeki kalıplara doldurulur. Bu kalıplarda preslenen toz şeker tamburdan küp şeker olarak çıkar ve içindeki nemi atması için fırınlarda dinlenmeye bırakılır. Fırınların arasındaki birkaç dakikalık sıcak yolculuğundan sonra iyice kuruyan küp şekerler en son olarak robotlarla ambalajlanır ve satışa hazır hale getirilir. Burada önemli olan nokta şekerin fırınlarda geçirdiği süre: bu süre ne kadar uzun olursa şeker de o kadar sağlıklı olur.
Şeker Pancarı
Görüldüğü gibi, toz şeker taneciklerinin birbirlerine tutturulmasında içme suyundan başka hiçbir kimyasal katkı maddesi kullanılmamaktadır. Halk arasında hala var olan şekerlerin 'kemik tozu' ile yapıştırıldığı inanışı ise tamamen gerçek dışıdır.
ŞEKER NASIL YAPILIR?
Önce toz şekerin imal edilişine bir bakalım: Şeker kamışından şeker elde etmek için, şeker kamışlarının yaprakları kesildikten sonra işlenir. Yıkanan kamışlar ince ince kıyılır. Sonra merdaneler arasında ezilirken üzerine su püskürtülür. Bu su sayesinde çözelti haline getirilen ham şeker, kimyasal maddelerle işlemden geçrilip filtre edilerek toz şeker halini alır. Pancardan şeker imal etme yöntemi de benzer şekildedir: Önce pancarın suyu sıkılır. Filtre edilerek yabancı maddeleri ayrılan pancar suyu, daha sonra buharlaştırılarak şeker kristalleri oluşturulur. Kullanılan pancarın kalitesine bağlı olarak 7-8 kilogram pancardan sadece 1 kilogram toz şeker üretilir.
Küp şekerin imal edilişi de az zahmetli değildir: 50 kilogramlık çuvallar ile fabrikaya getirilen toz şeker, önce içme suyu ile nemlendirilir. Aldığı nemle birbirine yapışmaya hazır olan toz şeker tanecikleri daha sonra sürekli dönen bir tambur üzerindeki kalıplara doldurulur. Bu kalıplarda preslenen toz şeker tamburdan küp şeker olarak çıkar ve içindeki nemi atması için fırınlarda dinlenmeye bırakılır. Fırınların arasındaki birkaç dakikalık sıcak yolculuğundan sonra iyice kuruyan küp şekerler en son olarak robotlarla ambalajlanır ve satışa hazır hale getirilir. Burada önemli olan nokta şekerin fırınlarda geçirdiği süre: bu süre ne kadar uzun olursa şeker de o kadar sağlıklı olur.
Şeker Pancarı
Görüldüğü gibi, toz şeker taneciklerinin birbirlerine tutturulmasında içme suyundan başka hiçbir kimyasal katkı maddesi kullanılmamaktadır. Halk arasında hala var olan şekerlerin 'kemik tozu' ile yapıştırıldığı inanışı ise tamamen gerçek dışıdır.
